BAGYO
Isang uri ng kondisyon ng panahon na nagdadala ng malalakas na hangin at matinding pag-ulan, na maaaring magdulot ng matinding pagbaha, mataas na alon sa baybayin, at pagguho ng lupa. Ang mga bagyo ay nabubuo sa Karagatang Pasipiko.
Karagdagang ImpormasyonURI NG BAGYO
Ang mga bagyo ay inuuri batay sa lakas ng hangin at ikinokonsidera ayon sa pinakamalakas na epekto ng hangin sa isang lugar.
Karagdagang ImpormasyonAng Pilipinas ay madalas tamaan ng bagyo dahil malapit ito sa Karagatang Pasipiko, kung saan may maraming mainit at mahalumigmig na hangin na nagpapalakas sa mga bagyo.
Karagdagang ImpormasyonTROPICAL CYCLONE WARNING SYSTEM SIGNALS (TCWS)
Tropical Depression (Signal number 1)
Banta ng Hangin:
39-61 km/h (22-33 kt, 10.8-17.1 m/s)
Oras ng Babala: 36 oras
TROPICAL STORM (SIGNAL NUMBER 2 )
Banta ng Hangin: 62-88 km/h (34-47 kt, 17.2-24.4 m/s)
Oras ng Babala: 24 oras
Severe Tropical Storm (Signal Number 3)
Banta ng Hangin: 89-117 km/h (48-63 kt, 24.5-32.6 m/s)
Oras ng Babala: 18 oras
Typhoon (Signal Number 4)
Banta ng Hangin: 118-184 km/h (64-99 kt, 32.7-51.2 m/s)
Oras ng Babala: 12 oras
Super Typhoon (Signal Number 5)
Banta ng Hangin: 185 km/h o higit pa (100 kt o higit pa, 51.3 m/s o higit pa)
Oras ng Babala: 12 oras
MGA BALITA
MGA DAPAT GAWIN BAGO ANG BAGYO
01 Maging updated sa mga ulat ng panahon at abiso sa kaligtasan.
Palaging makinig sa mga ulat ng panahon ng PAGASA upang malaman ang panganib sa inyong lugar. Mahalaga ang pagsubaybay sa balita upang maging handa sa paparating na bagyo o masamang panahon.
02 Alamin ang sistema ng babala sa paglikas sa inyong komunidad.
Alamin kung paano ipinapaabot ang babala sa paglikas sa inyong lugar. Tukuyin ang mga evacuation center upang mabilis na makapagdesisyon kung kinakailangang lumikas.
03 Inspeksiyunin ang inyong bahay at palakasin ang mahihinang bahagi.
Bago dumating ang bagyo, suriin ang inyong bahay at ayusin ang mahihinang bahagi, tulad ng bubong, bintana, at dingding, upang maiwasan ang matinding pinsala.
04 Maghanda ng survival kit na may mahahalagang gamit para sa pamilya.
Ihanda ang survival kit na may lamang pagkain, tubig, flashlight, baterya, first-aid kit, at mahahalagang dokumento upang matiyak ang kaligtasan ng pamilya.
05 Ilipat ang mga alagang hayop sa ligtas na lugar.
Kung may alagang hayop o mga alagang hayupan, tiyaking may plano kayo upang dalhin sila sa ligtas na lugar upang maiwasan ang panganib sa panahon ng bagyo.
06 Kung may utos ng paglikas, lumikas agad.
Dalhin ang mahahalagang gamit at pumunta sa ligtas na lugar ayon sa utos ng lokal na pamahalaan.
07 Manatili sa mataas na lugar upang maiwasan ang pagbaha.
Kung may panganib ng pagbaha, manatili sa mataas na lugar. Iwasang lumusong sa baha dahil maaaring delikado at kontaminado ang tubig.
08 Iwasan ang pagbiyahe, lalo na sa mapanganib na lugar.
Huwag bumiyahe kung hindi kinakailangan, lalo na sa mga lugar na madaling matabunan ng landslide o bahain. Mas ligtas na manatili sa bahay sa panahon ng masamang panahon.
09 Panatilihin ang malinaw na komunikasyon sa pamilya at awtoridad para sa kaligtasan.
Tiyakin na may malinaw na emergency plan ang pamilya at maghanda ng listahan ng emergency hotlines para sa agarang tulong.
10 Mag-ipon ng sapat na pagkain, tubig, at gamot.
Maghanda ng sapat na pagkain at tubig na tatagal ng hindi bababa sa dalawang araw o higit pa. Kung may iniinom na gamot, siguraduhing may sapat na supply.
11 Siguruhing ligtas ang mga gamit sa bahay na maaaring tangayin ng malakas na hangin.
Alisin ang mga gamit sa labas tulad ng trapal, paso, at iba pang bagay na maaaring tangayin ng malakas na hangin.
12 Siguruhing may sapat na gasolina ang sasakyan kung kinakailangang lumikas.
Bago dumating ang bagyo, siguraduhin na may sapat na gasolina ang sasakyan upang maiwasan ang pagkaubos nito sa gitna ng paglikas.
ANO ANG DAPAT GAWIN HABANG MAY BAGYO
01 Maging kalmado. Huwag lumabas ng bahay o evacuation center at manatiling updated sa pinakabagong ulat ng panahon.
Mapanganib ang paglabas, lalo na sa baybayin, dahil sa panganib ng storm surge, baha, at landslide. Mahalaga ang pananatiling nakatutok sa mga update mula sa PAGASA, LGU, at iba pang ahensya upang malaman kung nasa panganib ang iyong lugar.
02 Patayin ang main power switch at water valve.
Sa mga lugar na madalas bahain tulad ng Juban, Magallanes, at Gubat, laging patayin ang kuryente upang maiwasan ang kuryenteng dumaloy sa tubig. Siguraduhin ding patayin ang suplay ng tubig upang hindi ito makontamina, lalo na sa mga binahang lugar.
03 Gumamit ng flashlight o emergency lamp. Mag-ingat sa paggamit ng kandila o gasera upang maiwasan ang sunog.
Karaniwan ang pagkawala ng kuryente sa Sorsogon tuwing may bagyo, kaya't mahalaga ang flashlight at emergency lamp. Kung gagamit ng kandila, ilayo ito sa mga bata at siguraduhing nasa ligtas na lugar upang maiwasan ang sunog.
04 Lumayo sa mga bintana upang maiwasan ang pinsala.
Ang malakas na hangin mula sa bagyo, lalo na sa baybayin tulad ng Donsol at Prieto Diaz, ay maaaring makabasag ng salamin. Manatili sa matibay na bahagi ng bahay at lumayo sa bintana upang maiwasan ang aksidente.
05 Kanselahin ang anumang paglalakbay at panlabas na aktibidad.
Sa panahon ng bagyo, iwasang lumabas ng bahay o evacuation center. Mapanganib ang paglalakbay, lalo na sa mga madalas bahain na lugar.
ANO ANG DAPAT GAWIN PAGKATAPOS NG BAGYO?
01 Hintayin ang opisyal na pahintulot bago bumalik sa bahay.
Siguraduhing ligtas na ang lugar bago bumalik. Susuriin ng mga awtoridad kung may panganib pa tulad ng landslide, baha, o pinsala sa estruktura. Huwag magmadaling bumalik kung wala pang abiso.
02 Lumayo sa mga natumbang puno, sirang gusali, at linya ng kuryente.
Maaaring maging mapanganib ang mga ito dahil sa posibleng biglang pagguho o pagkakuryente. Ipagbigay-alam agad sa awtoridad upang maisaayos nang maayos.
03 Iwasan ang hindi kinakailangang paggalaw upang bigyang-daan ang mga emergency responders.
Kung hindi mahalaga, manatili sa loob ng bahay upang hindi maabala ang rescue teams at relief operations. Kung nais tumulong, makilahok sa boluntaryong gawain ayon sa patnubay ng awtoridad.
04 Mag-ingat sa pagkukumpuni ng nasirang bahagi ng bahay.
Siguraduhin na matibay ang mga pader at bubong bago pumasok. Kung may nakikitang pinsala sa estruktura, kumonsulta muna sa eksperto bago ito ayusin.