Alert level 3 itinaas sa Bulkang Mayon
October 30, 2023
PAGTUGA KAN BULKAN
An bulkan iyo ini an sarong bukana o vent kung sain nagluluwas an magma asin mga tunaw na gas hale sa irarom nin daga. An pagtuga nin bulkan puwedeng banayad o makusog asin nagluluwas nin peligro arog kan, daloy nin lava , delikado na gas asin naglalasik na bato asin abo.
Mas dakol pang impormasyonARAMON ANG PELIGRO SA SAINDONG LUGAR
1. Pirmi na paglinog na may kasabay na dagundong.
2. Pagbabag-o sa kolor kan asu asin nagiging kulay abo ini.
3. Pagmara nin mga tanom, sapa, asin balon sa palibot kan bulkan.
4. Pagkakaigwa nin bag-ong bitak o fissures sa palibot kan bulkan.
NAHA DELIKADO AN PAGTUGA KAN BULKAN?
An pagtuga puwedeng magsabay nin iba pang natural na peligro arog kan linog pagguho nin daga, pagdaloy nin debris biglaan na pagbaha, sunog, asin tsunami. Kung nakaistar harani sa bulkan, maski aktibo o dae, magin preparado sa pagbakwit
Mas dakol pang impormasyonMGA URI KAN BULKAN
AKTIBONG BULKAN
Ini an mga bulkan na timuga sa nakaaagi na 600 taon o may pagtuga sa laog nin 10,000 taon base sa datos asin pag-adal.
DAE AKTIBO O TUROG NA BULKAN
Wara pang naitalang pagtuga, pero puwedeng magtuga.
POSIBLE NA MAGING BULKAN
Wara pang naitalang pagtuga, pero puwedeng magtuga.
Mount Bulusan
Photo taken from https://www.cifor-icraf.org/photocompetition23/contestants/bulusan-volcano-and-lake/
Mahagnao Volcano
Photo taken from https://www.facebook.com/photo/?fbid=579258134223139&set=a.443435947805359
Mount Arayat
Photo taken from https://www.flickr.com/photos/fmtabora/6787318799
MGA BARETA
Courtesy: MJ SULLIVAN
Juban, Sorsogon
180 katao an pinalikás dahil sa pagtuga kan Bulkang Bulusan sa Sorsogon.
June 6, 2022
Photo taken by Domcar Lagto
ARAMON: Mga palatandaan nin dakulang pagtuga kan Bulkang Taal.
January 15, 2020
Courtesy: Vhalery Divinagracia
Magkapirang aktibidad pan-turismo sa Negros Islands, suspendido dahil sa pagtuga kan Bulkang Kanlaon.
December 12, 2024
Photo take by: Joel Rey Lim
KITAA: Pagtuga nin lava kan Bulkang Mayon sa banggi."
June 08, 2023
SENYALES NA POSIBLENG PAGTUGA NIN BULKAN
Linog
Madalas na paglinog na may koneksyon sa bulkan.
Usok o Asu
Pagluwas nin usok hale sa bukana nin bulkan.
Magma
Pagliwanag nin bukana nin bulkan dahil sa presensya nin magma.
Mapula na Daga
Pagpula nin daga sa palibot kan bulkan.
Pagguho
Pagguho nin daga na bako konektado sa pag-uran.
Pagmara nin Daga
Pagmara nin daga sa palibot nin bulkan.
Halangkaw na Temperatura
Paglangkaw nin temperatura sa mga hot spring, balon, asin crater lake arog kan Mt. Taal.
Marang Balon
Pagmara nin mga balon o sapa sa palibot nin bulkan.
PAGPREPARAR PARA SA PAGSABOG KAN BULKAN
01 Magbati sa balita manungod sa bulkan asin magin alerto sa mga babala.
Pirming magmati sa advisories hale sa PHIVOLCS asin sa lokal na otoridad tanganing malaman kung peligroso an lugar nindo. Importante an padagos na pagmonitor sa balita para makapaghanda bago magkaigwa nin peligro.
02 Aramon an lugar nin pagbabakwitan asin an pinakamadali asin seguradong dalan paduman.
Kinaipuhan nindo maaraman kun sain an mga evacuation centers sa saindong lugar. Siguruhon na may malinaw na plano kung paano magbakwit sa oras na magtaas an alert level.
03 Ipreparar an emergency kit na may mga pangangaipo kan pamilya.
Siguruhon na may suplay nin malinig na tubig, pagkaon na maabot sa duwang aldaw o mas halangkaw, flashlight, radyo na de-baterya, ekstra baterya, at mga personal na gamit.
04 Magpreparar nin goggles, dust mask o face mask para sa kada miyembro kan pamilya kung magkaigwa nin ashfall.
Protektahan an mata asin baga laban sa abo na puwedeng makairita o makadaot sa panghinga. Kung wara nin mask, pwedeng gamiton an basang tela bilang alternatibo.
05 Ibakwit an mga hayop paduman sa seguradong lugar.
Kung may ataman na hayop, siguraduhon na igwa nin plano kun sain sinda ililipat para maiwasan an kapahamakan.
KUN NASA LUWAS KAN BALAY
01 Maghanap nin masisirungan asin humarayo sa mga delikadong lugar.
Magpundo sa lugar na protektado laban sa abo, nagkakagibong bato, asin lava kung harani sa bulkan.
02 Umiwas sa mga hababang lugar, lalo na sa mga harani sa paanan kan bulkan, salog, o sapa na puwedeng agihan nin lahar.
An lahar o mudflow puwedeng magkaigwa nin makusog na daloy, kaya importante na lumayo sa mga ilog o mababang lugar na pwedeng daanan kaini.
03 Magpundo sa seguradong lugar asin magin alerto sa mga nahuhulog na bato.
Kung may ashfall o pyroclastic materials, humanap nin sisirungan para maiwasan an posibleng disgrasya.
MGA DAPAT GIBUHON PAG NAGTUGA AN BULKAN
01 Kung nakatanggap nin abiso, magkadali sa pagluwas paduman sa seguradong lugar.
Sumunod sa mga otoridad asin magbakwit sa lugar na dae apektado kan abo, lava, o pyroclastic materials.
02 Tabangan an mga aki, bados, may kapansanan, asin mga gurang sa pagbakwit.
Siguruhon na may kasama sindang makakatabang sa pagluwas, lalo na kung kaipuhan nin mas madali na pag-evacuate.
03 Takupan an baba asin irong gamit an basang panyo o dust mask para dae maparong an abo.
An abo hale sa bulkan pwedeng makairita sa mata, baga, asin paningog. Kung may N95 mask, mas mainam gamitin ini.
04 Seguraduhon na nasa ligtas na lugar an mga hayop asin dae makaparong nin abo.
Itao sinda nin seguradong kanlungan asin pagkaon ta an abo pwedeng makadaot sa saindang panghinga asin panlawas.
05 Patayon an main switch nin kuryente, tangke nin LPG, asin linya nin tubig.
Ini para maiwasan an mga aksidente na pwedeng magresulta sa sunog o leakage.
06 Isarado an bintana asin pinto para dae makalaog an abo.
An abo hale sa bulkan pwedeng makasira nin gamit sa laog kan harong asin makadaot sa paninhawa.
07 Ilaog an mga makinarya sa laog nin garahe o bodega.
An abo kan bulkan pwedeng makasira sa makina asin magdulot nin pagkaantala sa operasyon.
08 Kung wara nin masisirungan, takupan ini gamit an dakulang trapal.
Ini para maprotektaran an mga kagamitan laban sa abo na pwedeng magdulot nin pagkasira.
09 Umiwas sa mga lugar na may makusog na buhos nin ashfall para dae maapektaran an makina nin sasakyan.
An abo pwedeng magbara sa makina asin makadaot sa operasyon kan sasakyan.
10 Magsulot nin proteksyon arog kan pantalon, long sleeve na bado, sapatos, asin facemask para malikayan an abo.
Ini para maprotektaran an hawak laban sa iritasyon hale sa abo asin malikayan an mga epekto kaini sa paninhawa.