PAGPUTOK NG BULKAN
Ang bulkan ay isang lagusan o vent kung saan lumalabas ang magma at mga tunaw na gas mula sa ilalim ng lupa. Ang pagputok ng bulkan ay maaaring banayad o malakas at maaaring magdulot ng panganib tulad ng pagdaloy ng lava, mapanganib na gas, at pagbagsak ng mga bato at abo.
Karagdagang impormasyonALAMIN ANG PELIGRO SA INYONG LUGAR
1. Madalas na lindol na may kasamang ugong o dagundong.
2. Pagbabago sa kulay ng usok na lumalabas mula sa bulkan, nagiging kulay abo o mas madilim.
3. Pagkatuyo ng mga halaman, ilog, at balon sa paligid ng bulkan.
4. Pagkakaroon ng bagong bitak o fissures sa paligid ng bulkan.
GAANO KAPELIGROSO ANG PAGPUTOK NG BULKAN?
Ang pagputok ng bulkan ay maaaring magdulot ng iba pang natural na sakuna tulad ng lindol, pagguho ng lupa, biglaang pag-agos ng debris, pagbaha, sunog, at tsunami. Kung nakatira malapit sa bulkan, maging handa sa agarang paglikas.
Karagdagang impormasyonMGA URI NG BULKAN
AKTIBONG BULKAN
Ito ang mga bulkan na sumabog sa nakalipas na 600 taon o mayroong pagputok sa loob ng 10,000 taon batay sa datos at pag-aaral.
HINDI AKTIBO O NATUTULOG NA BULKAN
Wala pang naitalang pagputok, ngunit may posibilidad na pumutok sa hinaharap.
POSIBLENG MAGING BULKAN
Wala pang naitalang pagputok, ngunit maaaring pumutok sa hinaharap.
MGA BALITA
MGA SENYALES NG POSIBLENG PAGPUTOK NG BULKAN
Lindol
Madala at sunod-sunod na lindol na may kaugnayan sa aktibidad ng bulkan.
Usok o Aso
Paglabas ng makapal na usok mula sa bunganga ng bulkan.
Magma
Pagliwanag ng bunganga ng bulkan dahil sa presensya ng magma.
Pamumula ng Lupa
Pagpula ng lupa sa paligid ng bulkan.
Pagguho ng Lupa
Pagguho ng lupa na hindi dulot ng pag-ulan.
Pagkatuyo ng Lupa
Pagkatuyo ng lupa sa paligid ng bulkan.
Mataas na Temperatura
Pagtaas ng temperatura sa mga hot spring, balon, at crater lake, tulad ng sa Bulkang Taal.
Pagkatuyo ng Balon
Pagkatuyo ng mga balon o sapa sa paligid ng bulkan.
PAGHAHANDA PARA SA PAGPUTOK NG BULKAN
01 Manatiling nakasubaybay sa balita tungkol sa bulkan at maging alerto sa mga babala.
Palaging makinig sa mga abiso mula sa PHIVOLCS at sa lokal na pamahalaan upang malaman kung may panganib sa inyong lugar. Mahalaga ang patuloy na pagsubaybay sa balita upang makapaghanda bago dumating ang sakuna.
02 Alamin ang lokasyon ng evacuation centers at ang pinakamabilis at pinakaligtas na ruta papunta roon.
Mahalagang malaman kung saan matatagpuan ang mga itinakdang evacuation centers sa inyong lugar. Siguraduhing may malinaw na plano kung paano lumikas sakaling tumaas ang alert level.
03 Ihanda ang emergency kit na may mahahalagang gamit ng pamilya.
Siguraduhin na may sapat na suplay ng malinis na tubig, pagkaing tatagal ng hindi bababa sa dalawang araw, flashlight, radyo na de-baterya, ekstrang baterya, at iba pang personal na gamit.
04 Maghanda ng goggles, dust mask, o face mask para sa bawat miyembro ng pamilya kung may ashfall.
Protektahan ang mata at baga mula sa abo na maaaring magdulot ng iritasyon o sakit sa paghinga. Kung walang mask, maaaring gumamit ng basang tela bilang alternatibo.
05 Ilikas ang mga alagang hayop sa ligtas na lugar.
Kung may alagang hayop, tiyaking may plano kung saan sila maaaring ilipat upang maiwasan ang panganib.
KAPAG NASA LABAS NG BAHAY
01 Humanap ng masisilungan at lumayo sa mga delikadong lugar.
Pumunta sa lugar na ligtas mula sa abo, bumabagsak na bato, at lava kung malapit sa bulkan.
02 Umiwas sa mabababang lugar, lalo na sa mga nasa paanan ng bulkan, ilog, o sapa na maaaring daanan ng lahar.
Ang lahar o mudflow ay maaaring magkaroon ng malakas na daloy, kaya mahalagang lumayo sa mga ilog o mabababang lugar na maaaring daanan nito.
03 Pumunta sa ligtas na lugar at maging alerto sa mga bumabagsak na bato.
Kung may ashfall o pyroclastic materials, humanap ng masisilungan upang maiwasan ang posibleng pinsala.
MGA DAPAT GAWIN KAPAG PUMUTOK ANG BULKAN
01 Agad lumikas patungo sa ligtas na lugar kapag nakatanggap ng abiso.
Sumunod sa mga awtoridad at lumikas sa isang lugar na hindi apektado ng abo, lava, o iba pang delikadong materyal mula sa bulkan.
02 Tulungan ang mga bata, buntis, may kapansanan, at matatanda sa paglikas.
Siguraduhing may kasama silang tutulong upang mapadali ang kanilang paglikas, lalo na kung kinakailangan ng agarang paglikas.
03 Takpan ang bibig at ilong gamit ang basang panyo o dust mask upang maiwasan ang paglanghap ng abo.
Ang abo mula sa bulkan ay maaaring makairita sa mata, baga, at lalamunan. Kung may N95 mask, mas mainam itong gamitin.
04 Ilagay sa ligtas na lugar ang mga alagang hayop upang hindi sila malanghap ng abo.
Siguraduhin silang may masisilungan at sapat na pagkain, dahil ang abo ay maaaring makasama sa kanilang kalusugan.
05 Patayin ang main switch ng kuryente, tangke ng LPG, at linya ng tubig.
Ito ay para maiwasan ang mga aksidenteng maaaring magdulot ng sunog o pagtagas.
06 Isara ang mga bintana at pinto upang hindi makapasok ang abo.
Ang abo mula sa bulkan ay maaaring makasira ng mga gamit sa loob ng bahay at makasama sa kalusugan.
07 Ilagay sa loob ng garahe o imbakan ang mga kagamitan at sasakyan.
Ang abo mula sa bulkan ay maaaring makapinsala sa mga makina at magdulot ng pagkaantala sa operasyon.
08 Takpan ng malaking trapal ang mga bagay kung walang sapat na masisilungan.
Ito ay upang maprotektahan ang mga kagamitan mula sa pagkasira dulot ng abo.
09 Iwasan ang pagdaan sa mga lugar na may malakas na pagbagsak ng abo upang hindi masira ang makina ng sasakyan.
Ang abo ay maaaring bumara sa makina at makasira sa sasakyan.
10 Magsuot ng proteksiyon tulad ng pantalon, long-sleeved na damit, sapatos, at facemask upang maiwasan ang direktang pagkakadikit sa abo.
Ito ay upang maprotektahan ang balat mula sa iritasyon at maiwasan ang masamang epekto sa paghinga.